Tonal Proximity Relationship in the Spanish of the Canary Islands in the Light of Dialectometry

  1. Dorta, Josefa
  2. González Rodríguez, María
  1. 1 Universidad de La Laguna
    info

    Universidad de La Laguna

    San Cristobal de La Laguna, España

    ROR https://ror.org/01r9z8p25

Revista:
Languages

ISSN: 2226-471X

Año de publicación: 2019

Volumen: 4

Número: 2

Tipo: Artículo

DOI: 10.3390/LANGUAGES4020029 GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Languages

Resumen

Traditional linguistic geography has not dealt with issues relating to the prosodic study oflanguages and linguistic varieties. The international project AMPER (Atlas Multimédia Prosodique del’Espace Roman) achieves a key milestone in this area by studying the prosody of Romance languagesand varieties in order to disseminate research outcomes in the form of interactive online atlases. Usingprosodic data from a wide corpus of declarative and interrogative sentences, obtained from a rangeof informants from the seven Canary Islands (AMPERCan), a dialectometric study was carried outwith a tool especially designed within the framework of AMPER. Correlation values, dendrogramsas well as multivariate analysis by means of the multidimensional scaling technique (MDS), haveenabled us to establish relationships of close prosodic proximity among the Canary Islands.

Referencias bibliográficas

  • Alvar, Manuel. 1975. Atlas Lingüístico y Etnográfico de las Islas Canarias I–III. Las Palmas de Gran Canaria: Cabildo Insular.
  • Álvarez, Rosario, Francisco Dubert García, and Xulio Sousa Fernández. 2006. Aplicación da análise dialectométrica aos datos do Atlas Lingüístico Galego. In Lingua e Territorio. Edited by Rosario Álvarez, Francisco Dubert and Xulio Sousa. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega- Instituto da Lingua Galega, pp. 461–93.
  • Aurrekoetxea, Gotzon, Karmele Fernández-Aguirre, Jesús Rubio, Borja Ruiz, and Jon Sánchez. 2013. DiaTech: A new tool for dialectology. Literary and Linguistic Computing 28: 23–30. [CrossRef]
  • Bauer, Roland. 2003. Sguardo dialettometrico apoyo alcune zone di transizione dell’Italia norte-orientale (lombardo vs. Trentino vs. Veneto). Parallel X. Sguardi reciprocidad. Vicende linguistiche e cultural dell’area italofona e germanófona. In Atti del Decimo Incontro italo-austriaco dei lingüista. Edited by Raffaella Bombi and Fabiana Fusco. Italia: Forum Editrice, pp. 93–119.
  • Brezmes-Alonso, David. 2007. Desarrollo de una aplicación software para el análisis de características fundamentales de la voz. Proyecto de fin de carrera. Oviedo: Universidad de Oviedo.
  • Clua, Esteve. 2004. El método dialectomètric: aplicación del análisis multivariante a la clasificación de las variedades del catalán. In Dialectología y recursos informáticos. Edited by María Pilar Perea. Barcelona: Universitat de Barcelona, pp. 59–88.
  • D’Andrés Díaz, Ramón, Fernando Álvarez-Balbuena García, and Xosé Miguel Suárez Fernández. 2007. Proxecto ETLEN para o estudio dialectográfico e dialectométrico da zona Eo-Navia, Asturias: fundamentos teóricos. In Actas VII Congreso Internacional de Estudos Galegos: mulleres en Galicia: Galicia e os outros pobas da península. A Coruña: Ediciós do Castro, pp. 749–59.
  • De Castro Moutinho, Lourdes, Rosa Lidia Coimbra, Albert Rilliard, and Antonio Romano. 2011. Mesure de la variation prosodique diatopique en portugais européen. Estudios de Fonética Experimental XX: 33–55.
  • Díaz, Chaxiraxi. 2013. Contribución al atlas prosódico de Canarias (AMPER–Can): Declarativas e interrogativas de La Gomera (Islas Canarias). Ph.D. thesis, Universidad de La Laguna, San Cristóbal de La Laguna, Spain.
  • Díaz, Chaxiraxi, and Josefa Dorta. 2015. ¿Coexistencia de configuraciones tonales en la variedad de español de La Gomera? Cuadernos de Investigación 41: 77–101. [CrossRef]
  • Díaz, Chaxiraxi, and Josefa Dorta. 2016. Estudio de la entonación en voz masculina en la zona occidental del archipiélago canario. Estudios de Lingüística Aplicada 64: 113–52.
  • Dorta, Josefa. 2002–2019. Profondis. Available online: http://ampercan.webs.ull.es/ (accessed on 1 October 2018).
  • Dorta, Josefa. 2008. La entonación de las interrogativas simples en voz femenina. Zonas urbanas de las islas canarias. In La variation diatopique de l’intonation dans le domain roumain et roman. Edited by Adrian Turcule¸t. Rumanía: Presses de l’Université «Al. I. Cuza» de Ia¸si, pp. 123–50.
  • Dorta, Josefa, ed. 2013. Estudio comparativo preliminar de la entonación de Canarias, Cuba y Venezuela. Madrid-Santa Cruz de Tenerife: La Página ediciones S/L, Colección Universidad.
  • Dorta, Josefa, ed. 2018. La entonación declarativa e interrogativa en cinco zonas fronterizas del español: Canarias, Cuba, Venezuela, Colombia y San Antonio de Texas. Studien zur Romanischen Sprachwissenschaft und Interkulturellen Kommunikation. Frankfurt: Peter Lang Edition.
  • Dorta, Josefa, and Carolina Jorge. 2017. Influencia del corpus de habla en los patrones entonativos de Canarias. Círculo de Lingüística Aplicada a la Comunicación 72: 95–110. [CrossRef]
  • Dorta, Josefa, and Elsa Mora. 2011. Patrones entonativos en La Palma (Islas Canarias) y Mérida (andes venezolanos). In La lengua, Lugar de encuentro. Actas del XVI Congreso Internacional de la Asociación de Lingüística y Filología de América Latina. Sección Análisis de estructuras lingüísticas. Edited by Ana María Cesteros, Isabel Molina and Florentino Paredes. Madrid: Servicio de Publicaciones, pp. 85–94.
  • Dorta, Josefa, José Antonio Martín Gómez, and Carolina Jorge Trujillo. 2018a. La entonación canaria. In La entonación declarativa e interrogativa en cinco zonas fronterizas del español: Canarias, Cuba, Venezuela, Colombia y San Antonio de Texas. Edited by Josefa Dorta. Studien zur Romanischen Sprachwissenschaft und Interkulturellen Kommunikation. Frankfurt: Peter Lang Edition, pp. 85–107.
  • Dorta, Josefa, José Antonio Martín Gómez, Mercedes Muñetón, and Moisés Betancort. 2018b. Estudio dialectométrico de las variedades del español. In La entonación declarativa e interrogativa en cinco zonas fronterizas del español: Canarias, Cuba, Venezuela, Colombia y San Antonio de Texas. Edited by Josefa Dorta. Studien zur Romanischen Sprachwissenschaft und Interkulturellen Kommunikation. Frankfurt: Peter Lang Edition, pp. 251–66.
  • Elvira-García, Wendy, Simone Balocco, Ana María Fernández-Planas, Paolo Roseano, and Eugenio Martínez Celdrán. 2015. Presentació d’una aplicació informàtica per a l’anàlisi dialectomètrica de dades prosòdiques en el marc de l’Atles Multimèdia de la Prosòdia de l’Espai Romànic. Paper presented at Workshop sobre la prosòdia del català, Universitat de Barcelona, Barcelona, Spain, June 22.
  • Elvira-García, Wendy, Simone Balocco, Paolo Roseano, and Ana María Fernández-Planas. 2016. Comparació de mesures de distància prosòdica entrevarietats dialectals. Paper presented at VIII Workshop sobre prosodia del catalá, UPF, Barcelona, Spain, July 4.
  • Fernández-Planas, Ana María. 2016a. Aspectos de ProDis, una nueva herramienta para el análisis dialectométrico prosódico. Paper presented at Workshop Approaches to Sociolinguistics Aspect of Romanian and Spanish Intonation, Alexandru Ioan Cuza University of Iasi, Iasi, Romania, October 21.
  • Fernández-Planas, Ana María. 2016b. Características generales de ProDis (herramienta para analizar distancias prosódicas). Paper presented at Servei de Rtactament de la Parla i el So (STPS), UAB, Birmingham, AL, USA, November 18.
  • Fernández-Planas, Ana María, Paolo Roseano, Eugenio Martínez Celdrán, and Lourdes Romera Barrios. 2011. Aproximación al análisis dialectométrico de la entonación en algunos puntos del dominio lingüístico catalán. Estudios de Fonética Experimental 20: 141–78.
  • Fernández-Planas, Ana María, Josefa Dorta, Paolo Roseano, Chaxiraxi Díaz, Wendy Elvira-García, José Antonio Martín Gómez, and Eugenio Martínez Celdrán. 2015. Distancia y proximidad prosódica entre algunas variedades del español: Un estudio dialectométrico a partir de datos acústicos. Revista de Lingüística teórica y Aplicada 53: 13–45. [CrossRef]
  • Fernández-Planas, Ana María, Paolo Roseano, Wendy Elvira-García, and Simone Balocco. 2017. Génesis y aspectos fundamentales de ProDis. Paper presented at Congreso Subsidia: Herramientas y recursos para las ciencias del habla, Universidad de Málaga, Málaga, Spain, June 21–23.
  • Fernández-Planas, Ana María, Wendy Elvira-García, Paolo Roseano, and Simone Balocco. 2019. Análisis dialectométrico con ProDis: Un paso más en los estudios prosódicos de AMPER. In Investigación geoprosódica. AMPER: análisis y retos. Edited by Josefa Dorta. Frankfurt: Iberoamericana Vervuert.
  • Goebl, Hans. 1981. Eléments d’analyse dialectométrique (avec application à l’AIS). Revue de Linguistique Romane 45: 349–420.
  • Goebl, Hans. 1987. Points chauds de l’analyse dialectométrique: pondération et visualisation. Revue de Linguistique Romane 51: 63–118.
  • Goebl, Hans. 2002. Analyse dialectométrique des structures de profondeur de l’ALF. Revue de Linguistique Romane 66: 5–63.
  • Goebl, Hans. 2003. Regards dialectométriques sur les données de l’Atlas linguistique de la France (ALF): Relations quantitatives et structures de profondeur. Estudis Romànics 25: 59–120.
  • Jorge Trujillo, Carolina. 2015. Patrones entonativos de las declarativas e interrogativas de El Hierro y Fuerteventura. Ph.D. thesis, Universidad de La Laguna, San Cristóbal de La Laguna, Spain.
  • Kruskal, Joseph. 1964. Multidimensional scaling by optimizing goodness of fit to a non-metric hypothesis. Psychometrika 29: 1–27. [CrossRef]
  • Martínez Calvo, Adela, and Elisa Fernández Rei. 2015. Unha ferramenta informática para a análise dialectométrica da prosodia. Estudios de Fonética Experimental 24: 289–303.
  • Polanco Roig, Lluís B. 1992. Llengua i dialecte: una aplicació dialectomètrica a la llengua catalana. In Miscel·lània Sanchis Guarner. Edited by Antoni Ferrando Francés. Abadia de Montserrat: Universitat de València, Departament de Filologia Catalana, vol. 3, pp. 5–28.
  • Rilliard, Albert, and Jean Pierre Lai. 2008. Outils pour le calcul et la comparaison prosodique dans le cadre du projet AMPER-L’exemple des variétés occitane et sarde. In La variation diatopique de l’intonation dans le domaine roumain et roman. Edited by Adrian Turcule¸t. Ia¸si: Presses de l’Université «Al. I. Cuza» de Ia¸si, pp. 217–29.
  • Romano, Antonio. 1995. Développement d’un environnement de travail pour l’étude des structures sonores et intonatives de la parole. In Mémoire de DEA En Sciences Du Langage. Grenoble: ICP, Univ. Stendhal.
  • Romano, Antonio, Michel Contini, Jean Pierre Lai, and Albert Rilliard. 2011. Distancias prosódicas entre variedades románicas en el marco del proyecto AMPER. Revista Internacional de Linguística Iberoamericana RILI IX: 17–26.
  • Saramago, João. 2002. Diferenciação lexical interpontual nos territórios galego e português (Estudo dialectométrico aplicado a materiais galegos do ALGa). In Dialectoloxía e léxico. Edited by Rosario Álvarez, Francisco Dubert García and Xulio Sousa Fernández. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega/Consello da Cultura Galega, Sección de Lingua, pp. 41–68.
  • Séguy, Jean. 1973. La dialectométrie dans l’Atlas lingüística de la Gascuña. Revue de Linguistique Romane 37: 1–24.
  • Sousa, Xulio. 2006. Aproximación á análise dialectométrica da variedades xeolingüísticas galegas: un estudo comparativo. In Actas do I Encontro de Estudos Dialectológicos. Edited by Maria Clara Rolão Bernardo and Helena Mateus Montenegro. Ponta Delgada: Instituto Cultural de Ponta Delgada, pp. 345–62.